عقیق و خواص درمانی آن

عقیق و خواص درمانی آن

عقیق (agate)

سختی :  5/6 - 7                         وزن مخصوص :   5/2 – 7/2                      شکست نور : 54/1

عقیق در رنگ‌های قرمز، زرد، خاکستری مایل به آبی و سفید یافت می‌شود. همچنین سنگ‌هایی وجود دارد که به سبب شباهت ساختاری و فیزیکی جزء خانواده عقیق محسوب می‌شوند مانند عقیق سلیمانی یا چشمی (باباقچری)، عقیق شجری، عقیق خزه‌ای.

گاهی از اوقات، سنگ عقیق را به دلیل کم رنگی و زیبایی بیشتر رنگ آمیزی می‌کنند. برای این کار ابتدا عقیق را در اسید یا تیزاب گرم می‌شویند و بعد از تراش نهایی ان را رنگ کرده و جلا می‌دهند.

برای قرمز کردن آن، عقیق را در داخل محلولی از نیترات آهن قرار داده و حرارت می‌دهند که با تغییر در غلظت محلول و درجه حرارت می‌توان انواع رنگ‌های قرمز را حاصل نمود. البته عقیق‌های زرد رنگ را بدون استفاده از مواد رنگ زار و فقط به وسیله حرارت دادن به رنگ قرمز تبدیل می‌کنند.

همچنین برای زرد رنگ کردن آن، عقیق را ابتدا در اسید هیدروکلریک قرار داده و پس از اشباع به آرامی حرارت می‌دهند. برای سبز کردن آن نیز عقیق را در محلول نمک گرم با محلول نیترات نیکل اشباع کرده و حرارت می‌دهند. البته عقیق سبز بسیار شبیه به یشم بوده و تشخیص آنها از یکدیگر آسان نیست. جالب است بدانید که سنگ عقیق به علت مقاومت در برابر مواد شیمیایی، در صنعت نیز کابرد دارد.

خواص و فواید

عقیق دارای طبعی گرم و مرطوب است و از دیرباز، قبایل و ملل کهن جهان، عقیق را سنگ مقدسی دانسته و آن را از خود دور نمی کرده اند، عقیق سنگی است که آن را حرز و حامی انسان در مقابل بلایا و حوادث به ویژه در جنگ‌ها می‌شمارند، و برای افزایش درآمد و رونق کسب و کار و آسان شدن کارهای بسیار مفید است.

عقیق برای جلوگیری از خونریزی‌های شدید، به ویژه برای زنان، بسیار فایده دارد. همچنین برای تقویت نقاط مختلف بدن و برقرار تعادل و هماهنگی در آنها مفید است. عقیق انرژی فراوان دارد و علاوه بر زدودن انرژی‌های منفی از محیط، سبب پاک سازی‌هاله، از انرژی‌های منفی می‌شود، همچنین عقیق، برای تعالی روح و شادابی و آرامش آن و برطرف شدن غم و ناراحتی‌های روحی بسیار مؤثر است.

عقیق خزه‌ای یا شجری (Moss Agate)

سختی :  5/6 - 8                         وزن مخصوص :   57/2 – 65/2                  شکست نور : 5/1 – 55/1

سنگ عقیق خزه‌ای یک نوع کلسلدونی است که در آن سیلیکات طبیعی از آلومینیوم، کلسیوم و ... که شبیه درختچه‌های سبز رنگ هستند وجود دارد و منظره‌های زیبایی را به وجود می‌آورند.

عمده‌ترین محل‌های استخراج آن : هند، چین، آمریکا و ایران می‌باشد.

خواص و فواید

این سنگ برای کنترل قند خون و دیابت مؤثر بوده و قلب و جریان خون را تقویت می‌کند. علاوه بر آن دستگاه گوارش و روده‌ها را تنظیم کرده و برای درمان التهابات و عفونت مفید است و در طی دوران بارداری نیز توصیه می‌شود. همچنین باعث حس اعتماد به نفس و شادابی روح و روان می‌شود.

عقیق یمانی یا یمنی و روایات مربوط به آن

سنگ عقیق در کشورهایی هم چون یمن، هندوستان، ایران، چین و آلمان و در رنگ‌هایی چون قرمز، زرد و سفید یافت می‌شود. اما فضائل و فواید گفته شده در باره کدام نوع از عقیق است؟ و آیا این فواید در باره تمام عقیق‌ها صحت دارد و یا فقط مخصوص عقیق یمانی است؟

این شهر آشوب نقل می‌کند : روزی جبرئیل بر پیامبر اکرم (ص) نازل شد و گفت : «یا رسول الله! پروردگارم بر تو سلام و درود می‌فرستد و می‌فرماید انگشترت را در دست راست کن و نگین آن را هم عقیق قرار بده و به پسر عمویت علی نیز بگو انگشترش را در دست راست کند و نگین آن را عقیق قرار دهد.» پیامبر پیام جبرئیل را به امیرمؤمنان علی (ع) رسانیدند. حضرت علی (ع) عرضه داشت : « یا رسول الله عقیق چیست؟» رسول خدا (ص) فرمودند : «عقیق کوهی در کشور یمن است.»

روزی امیر مؤمنان علی (ع) از کنار جسد کشته‌ای می‌گذشتند که انگشتری با نگین عمیق در دست داشت. در این حال حضرت فرمود : «انگشترش را برای من بیاورید!». عمراهان حضرت، انگشتر ان مرد مقتول را از دستش در آوردند و به حضرت دادند. امیر مؤمنان نگاهی به آن انگشتر کردند و فرمودند :«برای چه از صاحبت که تو را در دست داشت محافظت نکردی (و مانع کشته شدنش نشدی)؟» پس انگشتر به قدرت امامت به صدا در آمد و گفت : یا علی من عقیق یمانی نیستم»

کنایه از این که خاصیت حفظت از حوادث و بلایا ویژه عقیق یمانی است.

با توجه به دو حدیثی که ذکر گردید و دیگر قراین باید گفت که خواص یاد شده برای عقیق، ویژه عقیق یمانی به خصوص عقیق یمانی سرخ است. البته نمی‌توان گفت که عقیق دیگر مناطق چون عقیق ایرانی و هندی و چینی و ... هیچ خاصیتی ندارند، بلکه همه این خواص به طور کامل در آنها نیست؛ چرا که بنابر روایات، بعضی از امامان عقیق روم در دست داشته‌اند و اگر عقیق رومی هیچ فضیلتی نداشته، آن بزرگواران در دست نمی‌کرده‌اند.

گفتنی است معدن عقیق کشور یمن در منطقه جنوبی شهر صنعان می‌باشد.

فضائیل سنگ عقیق

1. نخستین سنگ ایمان آورنده به خدا، پیامبر و ائمه (ع)

سلمان فارسی روایت می‌کند که روزی پیامبر اکرم (ص) به امیر مؤمنان (ع) فرمود : «یا علی، انگشتر را در دست راست کن تا از دسته مقربان الهی باشی!» حضرت عرضه داشت : «یا رسول الله، مقربان درگاه چه کسانی هستند؟»

پیامبر (ص) فرمودند : «آنها چبرئیل و میکائیل‌اند.»

باز حضرت پرسیدند : «چه انگشتری در دست کنم؟»

پیامبر فرمودند : «عقیق قرمز، پس همانا سنگ عقیق اول کوهی است که اقرار کرد به وحدانیت خدا و به پیامبری من و به وصایت تو یا علی و امامت فرزندان بعد از تو و به بودن بهشت برای محبان تو و شیعیان فرزندانت.»

1. با ایمان‌ترین سنگ در میان سنگ‌ها

امام صادق (ع) فرمود : «دوست دارم که هر مؤمنی از شیعیان ما پنج انگشتر را در دست داشته باشد. یکی از آنها عقیق است؛ زیرا عقیق با ایمان‌ترین و مؤمن‌ترین سنگ به خدا و به ما اهل بیت در میان سنگهاست.»

1. اول کوه شهادت دهنده به ولایت امیر مؤمنان (ع)

امام رضا (ع) ضمن حدیثی در فضیلت روز غدیر فرمود : «خداوند ولایت امیرمؤمنان (ع) را بر ساکنان طبقات هفت گانه آسمان عرضه کرد. پس اول کسانی که به ولایت امیر مؤمنان علی (ع) ایمان آوردند، ساکنان طبقه هفتم آسمان بودند. خداوند (به علت این عمل آنان) آسمان هفتم را به عرض خودش آراست و عرض خود را در آسمان هفتم قرار داد. پس از آن، ساکنان طبقه چهارم به ولایت امیرمؤمنان (ع) اقرار کردند. خداوند آسمان چهارم را هم به بیت المعمور آراست و بیت المعمور را در آن جا قرار داد. سپس ساکنان آسمان دنیا به امامت امیر مؤمنان اقرار کردند و ایمان آوردند خداوند آسمان دنیا را نیز به ستارگن مزین کرد و بعد طبقات دیگر آسمان‌ها ایمان آوردند. سپس ولایت امیرمؤمنان (ع) را بر زمین (هفت طبقه زمین) عرضه کرد. اول جایی که به ولایت امیر مؤمنان اقرار نمود، سرزمین مکه بود، سرزمین مکه بود. پس خداوند آن را به وجود کعبه آراست. سپس سرزمین مدینه ایمان آورد، پس آن سرزمین را به وجود پیامیر (ص) آراست. سپس سرزمین کوفه به ولایت امیرمؤمنان اقرار کرد، خداوند آن را نیز به وجود امیرمؤمنان (ع) آراست. سپس خداوند ولایت امیر مؤمنان (ع) را بر کوه‌ها عرضه کرد. پس اولین کوه‌هایی که به ولایت امیر مؤمنان شهادت دادند سه کوه عقیق، فیروزه و یاقوت بود.

1. تسبیح سنگ عقیق و استغفار برای دوستان محمد و آل محمد

بشیر خدمت امام صادق (ع) عرض کرد : «فدایت شوم، چه نگینی بر روی انگشترم قرار دهم؟» حضرت فرمود : «ای بشیر! چرا از استفاده عقیق قرمز و عقیق زرد و عقیق سفید غافلی؟! پس همانا این سه عقیق، سه کوهی هستند در بهشت که کوه عقیق قرمز بر خانه پیامیر (ص) در بهشت و کوه عقیق زرد بر خانه فاطمه زهرا (ع) در بهشت و کوه عقیق سفید نیز بر خانه امیر مؤمنان (ع) در بهشت سایه افکنده است و همه این خانه‌ها یکی ست. همانا این سه کوه، خدا را تسبیح و تقدیس و تمجید کرده و برای دوستان و محبان آل محمد (ع) استغفار می‌کنند.»

1. تکلم خداوند با حضرت موسی (ع)

امام صادق (ع) فرموده‌اند : «انگشتر عقیق در دست کنید. همانا خداوند با پیامبرش، موسی (ع) بر روی کوه عقیق سخن گفت و موسی بر این کوه به مقام کلیم اللهی رسید.»

1. معراج پیامبر (ع)

پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید : «در شب معراج که به آسمان‌ها سفر کردم (به عرض رفتم) به مرتبه‌ای رسیدم که نزدیک‌ترین از آ« به مقام ربوبیت، ‌تصورپذیر نیست. پس خداوند با من در آنجا بین دو کوه عقیق سخن گفت.»

با نگاه به این دو حدیق، که خداوند بر روی کوه عقیق با حضرت موسی (ع) و بین دو کوه عقیق با پیامبرش حضرت محمد (ص) سخن گفت، عنایت خداوند به سنگ عقیق معلوم می‌شود؛ و این بدان جهت است که اول سنگی بوده که به یگانگی خدا و نبوت پیامبر (ص) و ولایت امیرمؤمنان (ع) شهادت داده است.

فواید سنگ عقیق

1. از بین بردن فقر

امام رضا (ع) درباره یکی از خواص عقیق می‌فرماید : «عقیق، فقر را از بین می‌برد و دست کردن آن نفاق را نیز نابود می‌کند.»

امام صادق (ع) در حدیقی طولانی در خواص سنگ عقیق فرمود : «خیلی عجیب است که شخصی در دستش انگشتر عقیق باشد و درهم و دینار (پول) نداشته باشد.

امام رضا (ع) می‌فرمایند: «کسی که انگشتری با نگین عقیق در دست کند، فقیر نمی‌شود.»

1. وسعت بخشیدن به رزق و بی‌نیاز کردن از مردم

بشیر از امام باقر (ع) پرسید : چه نوع نگینی را روی انگشترم قرار دهم؟ حضرت فرمود : «ای بشیر! چرا از عقیق قرمز و عقیق زرد و عقیق سفید غافلی! همانا این سه، کوه‌هایی هستند در بهشت ... تا آن جا که فرمود : هرکس یکی از انواع عقیق را در دست کند و شیعه ما اهل بیت نیز باشد، به جز خیر و خوبی و وسعت در رزق نمی‌بیند و بی‌نیاز از مردم می‌گردد.»

1. افزودن بر ثواب نماز

امیر مؤمنان علی (ع) می‌فرماید : «کسی که انگشتر عقیق در دست کند و دو رکعت نماز با آن بخواند، ثواب آن دو رکعت، برابر با هزار رکعت نمایز است که بدون انگشتر عقیق بخواند.»

1. تسریع در اجابت دعا و برآوردن حوائج

امام صادق (ع) در حدیثی در ادامه بیان فواید انگشتر عقیق می‌فرماید : «خداوند دوست دارد دستی که برای دعا کردن به درگاهش بلند می‌شود، با انگشتر عقیق باشد.»

امیرمؤمنان (ع) فرمود : «هیچ دستی نزد خداوند در هنگام دعا محبوب‌تر از دستی است که در آن انگشتر عقیق باشد.»

امام سجاد (ع) می‌فرماید : پیامبر اکرم (ص) فرمود : «هرکس انگشتر عقیق در دست کند (و دعا کند) خداوند حوائج او را برآورده می‌سازد.»

1. دور داشتن از قطع دست و خون ریزی شدید

روزی اعمش از اصحاب امام صادق (ع) به همراه حضرت در کنار قصر منصور دوانیقی (خلیفه عباسی) ایستاده بودند که ناگهان مردی تازیانه خورده از آنجا بیرون آمد. پس حضرت فرمود: «ای اعمش نگاه کن و ببین نگین انگشتر این مرد چیست؟» اعمیش پیش رفته و خوب نگریست و گفت : یابن رسول الله، نگین انگشتر او عقیق نبود.

حضرت فرمود : «ای اعمش! بدان اگر نگین انگشترش عقیق بود تازیانه نمی‌خورد. اعمش گفت : یابن رسول الله از خواص انگشتر عقیق بیشتر برایم بگویید؟ حضرت فرمود : «دست کردن انگشتر عقیق، از قطع شدن دست محافظت می‌کند.» گفت : دیگر چه خواصی دارد؟ حضرت فرمود : «از خونریزی شدید نیز جلوگیری می‌کند.»

1. مانع شکنجه و تازیه از روی ظلم

روزی مردی از کنار امام باقر (ع) عبور کرد که دستگاه ظالمانه حکومتی بنی امیه به ناحق او را تازیانه زده بودند. پس امام باقر (ع) به راوی فرمود:

«چرا همراه خود انگشتر عقیق نداشت!؟ بدان همانا اگر انگشتر عقیق در دست داشت، به او تازیانه به ناحق نمی‌زند.»

1. ایمنی از شر حاکم ظالم و هراس انگیزها

امام باقر (ع) فرمود : «دست نمودن انگشتر عقیق، انسان را از شر سلطان ظالم و هرچه که اواز آن می‌ترسید و می‌گریزد، نگاه می‌دارد.»

روزی حاک شهر دستور داد تا یکی از سادات را بدونجرم دستگیر کنند. وقتی سربازان آ« مرد را می‌بردند، امام صادق (ع) او را در آن وضعیت مشاهده نموده و فرمود «برای او انگشتر عقیق بفرستید (تا آن را در دست کند)». خانواده آن مرد انگشتر عقیقی به او دادند، پس آن مرد از حاکم، اذیت و آزاری ندید.

1. قرار گرفتن در پناه مخصوص خدا و ولی خدا

اسماعیل فرزند امام صادق (ع) از جدش امام باقر (ع) نقل می‌کند که حضرت به او فرمود : «ای فرزندم! هرکس شب را صبح کند، در حالی که انگشتر عقیق در دست راست داشته باشد و هنگام صبح قبل از آنکه کسی را ببیند، نگین انگشترش را برگرداند، به طور که در کف دستش قرار گیرد و سوره قدر را بخواند و بعد بگوید : 

خداوند او را در آن روز از شر آن چه از آسمان نازل می‌شود و به سوی آسمان بالا می‌رود و همچنین از شر آنچه در زمین فرو می‌رود و از آن خارج می‌شود، حفظ می‌کند و در محافظت خدا و ولی خدا به سر می‌برد تا صبح را به شب رساند.»

1. حوزه سلامت از هر بلا

امیر مؤمنان علی (ع) می‌فرماید : «انگشتر عقیق در دست کنید که مایه برکت برای شما قرار داده شده است تا از بلاها و حوادث ایمن باشید.»

بشیر از امام باقر (ع) پرسید: «چه نوع نگین و سنگی را برا رکاب انگشترم تهیه کنم؟ حضرت فرمودند: «ای بشیر! چرا غافلی از عقیق قرمز، زرد و سفید؟ (یعنی این نگین‌ها را انتخاب کن) پس هرکس یکی از آنها را انگشتر خود قرار دهد، از جمیع بلاها و حوادث مصون و محفوظ می‌ماند.»

امام صادق (ع) می‌فرماید : «همانا عقیق انسان را در مقابل هر گونه بلا و حادثه‌ای محافظت می‌کند.»

1. نگاهدار انسان در سفر

امام صادق (ع) می‌فرماید :‌ «عقیق حرز در سفر است و دست کردن انگشتر آن در هنگام سفر، انسان را از خطرهای سفر محفوظ و مصون می‌دارد.»

یکی از اصحاب پیامبر (ص) می‌گوید :‌  «روزی مردی نزد پیامبر (ص) آمد و از دزدان قافله در مسیر مسافرت و دزدیده شدن اموالش توسط آنها شکایت کرد. حضرت فرمودند : «چرا انگشتر عقیق در دست نمی‌کنی؟ پس همانا انگشتر عقیق انسان را از بدی‌ها و خطرات محافظت می‌کند.»

1. عاقبت به خیری انسان در زندگی

راوی از امام باقر (ع) پرسید: «چه نوع نگین و سنگی را بر روی انگشترم قرار دهم؟ حضرت فرمود : «ای بشیر! چرا از عقیق قرمز، زرد و سفید غافلی؟ هرکس از شیعیان آل محمد (ص) باشد و یکی از این سه نوع عقیق را در دست کند، در زندگی‌اش مگر، خیر و برکت و خوبی نمی‌بیند.»

حضرت زهرا (ع) از رسول خدا (ص) نقل می‌فرمایند : «هرکس انگشتر عقیق در دست کند، همیشه خیر و خوبی می‌بیند.»

پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید : «خداوند عاقبت کسی را که انگشتر عقیق در دست نماید، به خیر و خوبی ختم می‌کند.»

امیر مؤمنان (ع) می‌فرماید : «کسی که انگشتر عقیق در دست کند، خداوند عاقبت کارهای او را به آسایش و ایمان ختم می‌کند.

1. باز داشتن از عذاب خداوند

امام کاظم (ع) از اجداد طاهرینش نقل می‌فرماید : «زمانی که خداوند موسی بن عمران را خلق کرد (وقتی او را در میقات به رسالت مبعوث کرد) با موسی بن عمران سخن گفت، سپس خداوند عنایت ویژه‌ای بر اهل زمین کرد و از نور صورت حضرت موسی، کوه عقیق را آفرید، سپس خداوند قسم یاد نمود : به عزتم قسم هرگز نمی‌سوزانم و عذاب نمی‌کنم دستی را که در آن انگشتر عقیق باشد، به شرط آنکه ولایت علی (ع) را در دل داشته باشد.»

سلمان و ابن عباس از پیامبر (ص) روایت می‌کنند که فرمود : «در سفر معراج، به آن مقامی رسیدم که نزدیک‌تر از آن به خداوند تصور شدنی نیست. خداوند با من بین دو کوه عقیق سخن گفت و خطاب رسید : تصور شدنی نیست. خداوند با من بین دو کوه عقیق سخن گفت و خطاب رسید : یا احمد! همانا من، تو و علی را از نور خودم خلق کردم و این دو کوه عقیق را (که در عرش می‌بینی) از نور صورت علی بن ابی طالب خلق کردم.

پس به عزت و جلالم قسم می‌خورم که به راستی خلق کردم این دو کوه عقیق را تا نشانه‌ای باشد میان موجودات و آفریده‌هایم و مؤمنان با این علامت شناخته می‌شوند. (ای رسول ما) به راستی به عزتم قسم یاد می‌کنم که همانا آتش جهنم را بر کسانی که انگشتر عقیق در دست می‌کنند و ولایت علی (ع) را در سینه دارند و شیعه اویند، حرام کردم.»

1. غم زدایی و فرح انگیزی

پیامبر اکرم (ص) فرمودند : «(ای مردم) انگشتر عقیق در دست کنید، همانا تا انگشتر عقیق در دست دارید، غم و اندوه زیاد، بر دل شما وارد نمی‌شود.»

1. افزایش امکان برنده شدن در قرعه

امام رضا (ع) فرمود : «کسی که انگشتر عقیق در دست کند و قرعه را بردارد، شانس او برای برنده شدن بیشتر است و قرعه بهتری خواهد داشت.»